Sporządzenie testamentu to nie wszystko. Testament spełni swoją rolę wyłącznie wtedy, gdy zostanie odnaleziony przez spadkobierców. By to ułatwić powstał Notarialny Rejestr Testamentów. Z tego artykułu dowiesz się jak i po co zarejestrować swój testament.
Spis treści
Co to jest NORT i po co powstał?
Sporządzenie testamentu jest kluczowym elementem planowania sukcesyjnego. Napisanie go nie daje jednak całkowitej pewności, że po śmierci majątek zostanie podzielony zgodnie z naszą wolą. Poszukiwanie testamentu bywa kłopotliwe. Zdarza się także, że testament zostaje zniszczony, zagubiony lub ukryty.
W celu rozwiązania powyższych problemów powstał Notarialny Rejestr Testamentów (w skrócie NORT). Rejestr ten funkcjonuje od 5 października 2011 roku. Został on utworzony przez Krajową Radę Notarialną i jest bazą danych w której zawarte są informacje o sporządzonych testamentach. NORT ma charakter poszukiwawczy, tzn. zawiera informacje o zarejestrowanych testamentach, ale nie zawiera ich treści.
Rejestr ten realizuje dwa cele:
- zmniejsza do minimum ryzyko, że testament pozostanie nieznany lub będzie ujawniony z opóźnieniem,
- ułatwia ujawnienie testamentu po śmierci spadkodawcy.
Przeczytaj także: Co musisz wiedzieć o testamencie notarialnym?
Czy ten rejestr jest bezpieczny?
Niektóre osoby mogą mieć wątpliwości w związku z Notarialnym Rejestrem Testamentów. Wynikają one z tego, że NORT nie jest oficjalnym rejestrem państwowym. Został od utworzony przez Krajową Radę Notarialną na podstawie jej wewnętrznych regulacji. Technicznie rzecz biorą NORT jest prowadzony przez spółkę Rejestry Notarialne sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, której jedynym właścicielem jest Krajowa Rada Notarialna.
Nie ma to jednak żadnego wpływu na funkcjonowanie rejestru. NORT od początku działa bardzo dobrze. Dotychczas nie zdarzyły się żadne nieprawidłowości związane np. z wyciekiem danych osobowych. Ponadto do rejestru dostęp mają wyłącznie notariusze. Notarialny Rejestr Testamentów jest więc bezpieczny i nie ma podstawy, by obawiać się zarejestrowania w nim swojego testamentu.
Jak zarejestrować testament?
By zarejestrować testament należy udać się do dowolnego notariusza. Informacja o sporządzeniu testamentu umieszczana jest w Notarialnym Rejestrze Testamentów wyłącznie na wniosek spadkodawcy złożony u dowolnego notariusza. Rejestracja testamentu w NORT jest więc zawsze dobrowolna. Nie ma przy tym znaczenia obywatelstwo wnioskodawcy. Autor testamentu nie musi być obywatelem polskim ani mieć miejsca zamieszkania w Polsce. Zarejestrować można zarówno testament sporządzony w formie aktu notarialnego jak i testament własnoręczny.
Ile kosztuje zarejestrowanie testamentu w NORT?
Rejestracja testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego jest bezpłatna. W przypadku rejestracji testamentu własnoręcznego należy się jednak liczyć z koniecznością poniesienia opłaty za przyjęcie testamentu do depozytu (50 zł) oraz opłaty za każdy miesiąc przechowywania testamentu przez notariusza (20 zł za miesiąc).
Przeczytaj także: Kiedy testament własnoręczny jest ważny?
Czy warto zarejestrować testament w NORT?
Zdecydowanie tak. Zarejestrowanie testamentu jest obecnie najlepszym dostępnym zabezpieczeniem realizacji postanowień zawartych w testamencie. W zasadzie eliminuje sytuacje, w których spadkobiercy nie mogą odnaleźć pozostawionego testamentu. Tym samym, oprócz realizacji założonego w testamencie scenariusza, zarejestrowanie testamentu w NORT może istotnie wpłynąć na złagodzenie potencjalnych konfliktów między spadkobiercami.
Jak odnaleźć zarejestrowany testament?
W celu sprawdzenia, czy spadkodawca pozostawił zarejestrowany testament należy udać się do dowolnego notariusza. Tylko notariusze mają uprawnienie do sprawdzenia listy zarejestrowanych testamentów. Wyszukanie informacji o testamencie jest płatne. Z poszukiwania testamentu w NORT notariusz sporządza bowiem protokół, którego koszt wynosi maksymalnie 200 zł netto. Sprawdzenie czy dana osoba zarejestrowała testament jest możliwe dopiero po jej śmierci po okazaniu aktu zgonu.
Podstawa prawna
Uchwała nr VII/46/2011 Krajowej Rady Notarialnej z dnia 4 czerwca 2011 w sprawie utworzenia rejestru testamentów i zasad jego funkcjonowania
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej: § 10
Witam
Chciałem zapytać jak się dowiedzieć czy mój ojciec zostawił dyspozycję w sprawie spadku po śmierci. Odszedł tydzień temu i wiem tylko że ma konto w banku , nieruchomości i zostawił w biurku testament , że całość majątku przekazuje swojej żonie (mojej Mamie). Czy jeśli zostawił dyspozycje u notariusza , to można to jakoś ustalić?
Pozdrawiam
Robert
Panie Robercie,
Taką dyspozycją jest właśnie testament. To właśnie przy pomocy testamentu można zdecydować komu po śmierci przypadnie nasz majątek. Warto jednak uzyskać akt zgonu i udać się do notariusza w celu sprawdzenia, czy nie został sporządzony także testament notarialny. W takim przypadku kluczowy będzie ostatni testament sporządzony przed śmiercią. W opisanym przez Pana testamencie mamy najprawdopodobniej do czynienia z powołaniem Pana mamy do całości spadku. W takim przypadku (zakładając, że przyjmie spadek), to jej przypadnie cały majątek Pana ojca. Inną sprawą jest uprawnienie do zachowku, które przysługuje niektórym osobom niezależnie od treści testamentu.
Co zaś się tyczy bankowej dyspozycji wkładem na wypadek śmierci to w przypadku śmierci posiadacza rachunku bankowego, który złożył dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, bank ma obowiązek powiadomienia osób wskazanych w tej dyspozycji o przysługującym im prawie do środków z tego tytułu. Zatem należy także poinformować bank o śmierci Pana ojca.
Jeśli potrzebowałby Pan indywidualnej pomocy prawnej proszę napisać na kontakt@dawidwalczak.com